سیمان گردی است نرم، جاذب آب و اینکه قابلیت به هم چسباندن ذرات را به یکدیگر به وجود می آورد که در نتیجه جسم صلب و یکنواختی را پدید می آورد. براین اساس سیمان ترکیبی است از اکسید کلسیم (باگیرش تنظیم شده . روشهای ساخت سیمان 1. روش تر  2. روش نیمه تر  3. روش نیمه خشک  4. روش خشک شیمی ترکیبات سیمان مواد خام تشکیل دهنده سیمان اساسا از اکسیدهایکلسیم و سیلیسیم و آهن تشکیل شده است. این مواد در کوره با هم ترکیب شده و غیر از مقداری آهک آزاد باقی مانده، که فرصت کافی برای فعل و انفعال نداشته است، ترکیبات شیمیایی جدید و پایداری نتیجه می شوند. در هنگام خنک کردن مصالح، براساس سرعت خنک کردن، مواد به صورت بلوری و بی شکل ظاهر می گردند. دانه های بی شکل که اکثرا شیشه ای هستند و دانه های بلوری شده، درحالی که یک فرمول شیمیایی دارند، دارای خواص متفاوتی هستند. برای سیمان معمولی، درصد ترکیبات حاصل از فعل و انفعالات فوق با داشتن درصد اکسیدهای موجود در کلینکر و با فرض اینکه کریستاله شدن کامل انجام پذیرفته باشد قابل محاسبه است.[5] چهارترکیب اصلی سیمان عبارتند از:تری کلسیم سیلیکات، دی کلسیم سیلیکات، تری کلسیم آلومینات، تترا کلسیم آلومینو فریت؛ که به ترتیب با علائم اختصاری به صورت: C 4 AF C 3 A C 2 S C 3 S نامیده می شوند. انواع سیمان‌ سیمان پرتلند تیپ I  سیمان پرتلند تیپ II  سیمان پرتلند تیپ III  سیمان پرتلند تیپ IV  سیمان پرتلند تیپ V  سیمان پوزولان  سیمان آمیخته  سیمان برقی (پرآلومین)  سیمان رنگی  سیمان سفید  سیمان سرباره‌ای ضد سولفات  سیمان پرتلند آهکی  سیمان بنائی  سیمان نسوز  سیمان چاه نفت  سیمان پرتلند ضدآب  1- سیمان پرتلند تیپ یک  (سیمان معمولی) این سیمان جزء رایج ترین و پرمصرف ترین سیمانها به شمار می رود و اغلب کارخانه های تولید سیمان بطور معمول این سیمان را تولید می کنند . این سیمان در شرایط جوی معمولی مصرف می شود و استفاده از آن در اکثر کارهای ساختمانی مانند پل، تونل و سایر ابنیه بتنی مجاز است . این سیمان مقاومت زیادی در برابر سولفات ها ندارد ، لذا استفاده از آن در ساخت اسکله ها و پایه ی پل ها که با آب دریا و یا آب های سولفاته در تماس هستند مجاز نیست.   2- سیمان پرتلند تیپ دو (سیمان متوسط یا پرتلند اصلاح شده) این سیمان نسبتا کندگیر بوده و در مقابل حمله ی سولفات ها مقاوم است . از این جهت ، بکارگیری آن برای ساختن کانالهای فاضلاب و غیره مناسب است . حرارت تولید شده توسط این نوع سیمان از سیمان نوع یک کمتر است ، در نتیجه برای بتن ریزی در آب و هوای گرم مناسب است . بکارگیری این نوع سیمان در سازه هایی که مورد حمله شدید سولفات ها هستند مجاز نیست . برای ساخت این نوع سیمان ، سعی می شود تا حد ممکن مقدار C3S و C3A کم شده و بر مقدار C2S افزوده گردد.   3- سیمان پرتلند تیپ سه (سیمان زودگیر) این سیمان کاملا ریز آسیاب می شود و به همین جهت زمان گیرش آن سریعتر است . سیمان تیپ III در ساعات اولیه مصرف حرارت قابل توجهی آزاد می کند و باعث گرم شدن بتن می شود . عمل آوردن بتن در هوای سرد بسیار سخت است و هزینه بالایی دارد . سیمان زودگیر زمان لازم برای کیورینگ را کم کرده و موجب می شود بتن زودتر به مقاومت مورد نظر برسد. در موارد تعمیر فوری، مثلاً تعمیر بخشی از سازه که باید سریعاً مورد استفاده قرار گیرد ، این سیمان کاربرد زیادی دارد و باعث می شود بتن سریعاً به مقاومت مورد نظر برسد . 4- سیمان پرتلند تیپ چهار (سیمان دیرگیر یا پرتلند کم حرارت) سیمان نوع چهار در هنگام گیرش حرارت کمی تولید می کند. مقدار C3A و C3S موجود در این سیمان در مقایسه با انواع دیگر سیمان کمتر است و در مقابل C2S زیادتری دارد . موارد مصرف این نوع سیمان به شرح زیر است : - از آنجاییکه در این سیمان ، گرمای حاصل از هیدراسیون در طول مدت زمان بیشتری آزاد می شود ، مصرف این سیمان در هوای گرم باعث می شود که دمای تولید شده توسط بتن در عملیات گیرش کمتر شود . - در بتن ریزی دیوارها که طول دیوار زیاد است (دیوار مخزن آب و یا استخر) چون بتن لایه لایه ریخته می شود ، و احتمال دارد زمان زیادی طول بکشد تا لایه بتن جدید روی بتن قبلی ریخته شود ، ممکن است در هنگام ریختن بتن جدید ، بتن لایه قبلی سخت شده و اتصال خوبی بین دو لایه برقرار نشود . به این اتصال ضعیف بین لایه های قدیم و جدید اتصال سرد می گویند ، که نقطه ضعف بتن ریزی به شمار می رود . به خصوص در مورد سازه های آبی ، این اتصال نقطه ضعفی برای نشت آب خواهد بود . مصرف سیمان نوع چهار در چنین مواردی باعث می شود که فرصت کافی برای بتن ریزی باشد و لایه های قبلی با لایه های جدید اتصال مناسبی برقرار کنند. - در بتن ریزی های حجیم مانند سدها و پایه پلهای بزرگ ، جهت کاهش تنش های حرارتی می توان از این نوع سیمان استفاده کرد . استفاده از سیمان تیپ IV باعث می شود که اولاً دمای قسمت های میانی بتن حجیم کمتر از بتن ساخته شده با سیمان تیپ I باشد ( سیمان تیپ 4 هم حرارت کمتری تولید می کند و هم این حرارت را در طول زمان بیشتری آزاد می کند ) و ثانیاً به علت طولانی تر بودن زمان گیرش بتن ، در این مدت بخش عمده تبادل حرارتی بتن با محیط اطراف صورت می پذیرد. قابل ذکر است که برای جبران تنش حرارتی در بتن ، می توان از آرماتورهای حرارتی استفاده نمود . 5- سیمان پرتلند تیپ 5 (سیمان ضد سولفات) در ساخت این سیمان سعی می شود تا حد ممکن میزان C3A و C3S به حداقل برسد و در مقابل C2S بیشتری استفاده شود . این سیمان از این جهت که در مقابل حمله شدید سولفات ها به خوبی مقاومت می کند ، در ساختن اسکله ها و بنادر کاربرد دارد. سیمان های پرتلند ضد آب: این سیمان به رنگ سفید، خاکستری تولید می شود. این نوع سیمان، انتقال مویینه آب را تحت فشار ناچیز یا بدون فشار، کاهش می دهد ولی جلوی انتقال بخار آب را نمی گیرد. سیمان های با گیرش تنظیم شده: سیمان با گیرش تنظیم شده به گونه ای کنترل و ساخته می شود که می تواند بتنی با زمان های گیرش از چند دقیقه تا یک ساعت تولید کند. سیمان های رنگی: این سیمان ها بیشتر جنبه تزئینی و آرایشی دارند و در نماسازی سیمانی و تولید بتن نمادار به مصرف می رسند. سیمان پرتلند پوزولانی معمولی مخلوطی است از حداقل 5 و حداکثر 15 درصد پوزولان طبیعی و دست کم 85 درصد کلینکر یا سیمان پرتلند با نرمی مشخص که در مجاورت آب به صورت جسم چسبنده‏ای در کارهای ساختمانی مصرف می‏گردد . این سیمان با نماد " پ پ " نشان داده می شود ...  افزایش روز افزون جمعیت و نیاز به فضاهای مسکونی، اداری، ورزشی، آموزشی و... امری عادی واجتناب ناپذیر میباشد . در این راستا ساخت و سازها ، عملیات ساختمانی که به صورت ساخت اولیه ، مرمت ، بازسازی موقت ، بازسازی کامل بناها انجام میگیرد نیازمند علم و دانش فنی ، مصالح استاندارد ، اکیپ اجرائی ماهر و تخصص ، آگاهی و شناخت بروز افراد شاغل در بخش ساختمان است .  با توجه به اینکه بتن ، مصالح مناسبی برای امر ساخت و ساز بوده و اهمیت بسیار بالایی دارد . شرایط تولید ، مواد اولیه ، مواد ثانویه و مواد مضاف بتن و مهمتر از همه سیمان و جایگزین های مناسب برای آن در تولید بتن بایستی مورد مطالعه کاملاً علمی، فنی و مهندسی قرار گیرد ، تا هم از نظر بهبود مشخصات بتن و افزایش مقاومت آن پیشرفت هایی حاصل شود ، هم از نظر اقتصادی در هزینه ها صرفه جویی گردد یکی از بهترین راهکارهای موجود ، یافتن جایگزینهای مناسب برای سیمان مصرفی در بتن است و در این زمینه استفاده از منابع و مصالح طبیعی با حفظ محیط زیست و منابع ارزشمند کشور ایده بسیار کارآمد و پرثمری میباشد .  چنانچه تولید سیمان با شرایط فوق گامی در جهت پیشرفت جامعه بحساب می اید ، استفاده و بکارگیری آگاهانه و بجا از آن توسط مهندسین و افراد شاغل در بخش ساخت و ساز کشور نتایج مطلوب تری بدست می آورد . سیمان پرتلند پوزولانی ویژه سیمان پرتلند پوزولانی ویژه طبق استاندارد ملی ایران به شماره 3432 دارای 15 تا 40 درصد مواد پوزولانی می باشد . کاربرد این مقدار پوزولان خواص بسیار مطلوبی به این سیمان می دهد که کاربردهای ویژه ای را برای آن ایجاد می نماید . این سیمان با نماد " پ پ و " نشان داده میشود این سیمان دارای کاربرد گسترده به سبب خواص برتر ذیل می باشد :  1- دوام و پایداری بتن حاصل در محیط هایی با خورندگی زیاد حاوی غلظت بالای کلر و سولفات بسیار مطلوب می باشد .  2- به سبب حرارت هیدراتاسیون اولیه کم دارای کاربرد گسترده ای در بتن ریزیهای حجیم می باشد .  3- Ca(OH)2 سبب جذب نسبتاً کامل حاصل ازهیدراتاسیون وحذف نسبتاً کامل تخلخل بتن میگردد .  4- قابلیت مصرف بسیار گسترده در مواردی دارد که شن و ماسه مستعد ایجاد واکنش سیلیکاتی ـ قلیائی دارند و انجام این واکنشها را به شدت محدود می کند .  5- این نوع سیمان ها قابلیت مصرف بالائی در محیط های بسیار گرم و مرطوب دارند و نیاز به خنک سازی و کاهش درجه حرارت بتن و صرف هزینه زیاد در این مورد برای بتنهای ساخته شده از این سیمانها وجود ندارد .  6- با توجه به ماهیت پوزولان و حرارت هیدراتاسیون کم در مورد کاربرد این سیمانها در هوای سرد و مصارف معمولی باید زمان بیشتری را برای نگهداری بتن صرف نمود . سیمان‌ چاه‌ نفت‌ (استاندارد API 10 ): این‌ نوع‌ سیمان‌ شامل‌ چندین‌ گروه‌ بوده‌ و به‌ گونه‌ای‌ طراحی شده‌ که‌ شرایط‌ دما و فشار بالای ایجاد شده‌ در تزریق‌ چاه‌ نفت‌ را جواب گو باشد. این‌ سیمان‌